MP RSFSR GLAVOCHTEKHPROM PLANT #6 ★ F=7.7cm ★ - recenzja legendarnego obiektywu przystosowanego do nowoczesnych aparatów + bonus obliczeniowy

Materiał na soczewkę MP RSFSR GLAVUCHTEKHPROM PLANT nr 6 ★ F=7.7cm ★ specjalnie dla Radozhiva przygotowane Rodion Eshmakov.

Ten obiektyw o mega dziwnej niewymownej nazwie (nadal będę go nazywać po prostu „Glavuchtekhprom”) to obiektyw projekcyjny z filmoskopu FGK-49, który został wyprodukowany w Zagorsku (obecnie Siergijew Posad) w Szkolnym Zakładzie Instrumentacyjnym nr 6. Zasadniczo jest to najtańszy, najprostszy i niskiej jakości obiektyw projekcyjny, w jaki wyposażone były radzieckie instalacje projekcyjne. W Radożowie pojawił się już Glavuchtekhprom pół żartobliwa recenzja, aw tym artykule oceniane są możliwości obiektywu, choć też nie bez ironii, ale najpoważniej. A jeszcze bliżej końca artykułu znowu pojawia się „premia obliczeniowa”.

Specyfikacje obiektywu:

Konstrukcja optyczna - 2 soczewki w 2 grupach, soczewka symetryczna typu "Periscope";

Ogniskowa - 77 mm;
Apertura względna - 1:3 (fabryczna), 1:2 (rzeczywista, przy wymianie przysłony);
Ościeżnica kryta - do 60×60 mm;
Wątek do filtrów - brak;
Materiał obudowy – tworzywo sztuczne;
Cechy - obiektyw projekcyjny, nie ma zmiennej przysłony, mocowania do aparatu i akceptowalnego mechanizmu ogniskowania.

Budowa i adaptacja

Glavuchtekhprom pod wieloma względami wyprzedza nowoczesne obiektywy. Na przykład już w latach 50. jego korpus był w całości wykonany z materiałów polimerowych, w tym pierścienie międzyszybowe - tak jak dzisiaj Samyang, a ciemna błyszcząca obudowa obiektywu przypomina obiektywy Sigma Contemporary.

Minusem tak oryginalnej konstrukcji obiektywu jest być może brak możliwości ustawiania ostrości i zmiany przysłony. W związku z tym soczewki obiektywowe wykonane przy użyciu bardzo precyzyjnych technologii (ślady precyzyjnego narzędzia na ich końcach mają wielkość do 0.5 mm) zostały wyjęte z plastikowego pudełka, do którego wystarczyło jedynie odkręcić plastikową tylną nakrętkę szczelinową.

Niestety obiektyw rzadko spotykany na rynku wtórnym w dobrym stanie – podobno wszystkie udane egzemplarze już dawno zostały wyprzedane przez chińskich kolekcjonerów. Otrzymałem aż trzy soczewki, a okazało się, że w dwóch z nich jedna z soczewek została własnoręcznie wymieniona na kawałek plastiku, a była tylko jedna szklana soczewka w przyzwoitym stanie, ale z radziecką powłoką antyrefleksyjną - najbardziej nanokrystaliczny na świecie. W trzeciej soczewce obie soczewki były dobre, ale nie miały oświecenia. Ciekawostka: wszystkie szklane soczewki miały różną grubość, ale wizualnie nie różniły się krzywizną. Podniosłem dwa bliskie sobie grubości - jeden z oświeceniem, drugi bez.

Specjalnie do adaptacji obiektywu wykonano na zamówienie nową metalową obudowę (nastąpił cofnięcie technologii) oraz wybrano przysłonę wielolistkową irysową, która ze względu na symetrię soczewki została umieszczona pośrodku między soczewkami obiektyw. Do ogniskowania wybrano chińską makrohelikoidę M52-M42 17-31. Poniżej zdjęcia otrzymanego obiektywu.

W nowej odsłonie Glavuchtekhprom zmienił się w superkompaktowy obiektyw portretowy 77mm f/2 z mocowaniem M42x45.5, kompatybilny ze wszystkimi nowoczesnymi aparatami – godną alternatywę dla Canon RF 85mm F/2 Macro!

Właściwości optyczne

Na otwartej przysłonie F/2 Glavuchtekhprom rysuje niezrozumiałe zamglone perspektywy pod wpływem najsilniejszych aberracji sferycznych i chromatycznych. Gdy przysłona wynosi do F/2.8, obiektyw traci nieco swój ślad (i sferochromatyzm), a japoński FUJINON.SF 85mm F/4, który z jakiegoś powodu jest uważany za referencyjny miękki obiektyw, już go dogania ( po prostu pomieszali dwie długie nazwy - RSFSR MP GLAVOCHTEKHPROM PLANT No. 6 ★ F=7.7cm ★ i Fuji Photo Film EBC FUJINON.SF 85mm F/4), choć sowiecki obiektyw wciąż jest dużo bardziej „tajemniczy” na brzegach na astygmatyzm i krzywiznę pola widzenia. Przy F/4-F/5.6 obiektyw nabiera ostrości, o której już można dyskutować bez żartów, a przy F/8 jest nawet zaskakująco ostry jak na tak prymitywny schemat optyczny - i tylko szczątkowa chromatyczność i krzywizna pola dają o sobie znać „Peryskop” w nim.
Ogólny kontrast obrazu jest mocno zależny od ustawionej przysłony - od około F/2.8-F/4 okazuje się, że jest na bardzo dobrym poziomie. Wiele obiektywów wieloobiektywowych ma gorszy kontrast obrazu niż dostosowany Glavuchtekhprom.

Odwzorowanie barw obiektywu jest praktycznie bez zniekształceń - dzięki temu, że szkło okienne, z którego jest wykonany (właściwie to jakieś K8) nie zawiera dodatków ołowiu, a w soczewce jest tylko jedna soczewka z antyrefleksem -powłoka odblaskowa i nie wpływa znacząco na kolor.

Bokeh obiektywu zależy od wybranej wartości przysłony. Ogólnie rzecz biorąc, Glavuchtekhprom ma miękkie rozmycie tła, ponieważ dyski bokeh nie mają wyraźnej granicy. Bardzo często jednak można zaobserwować niebieskawe obwódki (sferochromatyzm). Z drugiej strony soczewka pierwszego planu rozmywa się w przerażający sposób, podobnie jak bardzo kiepski Planar. Przedogniskowe tarcze bokeh mają jasnopomarańczowe krawędzie.

Przyjemną cechą obiektywu jest niemal całkowity brak zniekształceń.

W rzeczywistości Glavuchtekhprom ma całkiem wystarczającą jakość optyczną, jeśli nie spróbujesz sfotografować nim wszystkiego na otwartej przysłonie. W niektórych przypadkach przy F/5.6 ten obiektyw jest w stanie dać obraz dużo ciekawszy i przyjemniejszy niż „normalne” obiektywy typu 75/2. No i oczywiście w zakresie F/2-F/4 obiektyw bardzo ciekawie prezentuje się w fotografii czarno-białej. Sowiecki „peryskop” zdecydowanie potrafił mnie mile zaskoczyć.

Poniżej znajdują się przykładowe zdjęcia zrobione pełnoklatkowym aparatem Sony A7s. Część zdjęcia (bez EXIF) traktowane jako „shiftoramy”.

Sugeruję również obejrzenie kilku zdjęć czarno-białych.

Premia obliczeniowa: obliczenie i porównanie „monokla” i „peryskopu”

Po obejrzeniu zdjęć wielu pomyśli sobie coś w stylu „cóż, to jest bardzo podobne do monokl! I pod pewnymi względami będą mieli rację, ale pod niektórymi nie. Co dokładnie daje kolejną soczewkę „peryskopowi”, której nie ma „monokl”?

Przyjrzyjmy się bliżej możliwościom jednego obiektywu. Ma łącznie 5 parametrów:

• Właściwości szkła (współczynnik załamania i dyspersja);
• Dwa promienie krzywizny;
• Grubość soczewki;
• Pozycja przysłony przysłony.

Aby uzyskać dobrą soczewkę z pojedynczą soczewką, szkło musi mieć jak najmniejszą dyspersję i możliwie najwyższy współczynnik załamania światła. Wadą jest to, że te dwie właściwości są odwrotnie skorelowane - jak widać na poniższym rysunku, im wyższy współczynnik załamania n, tym mniejsza liczba Abbego v (tj. większa dyspersja). Biorąc pod uwagę fakt, że szkła typu FK i TFK są drogie i niestabilne w wilgotnym powietrzu (a LZOS ich nie ma, ale TFK11 kiedyś produkował IPZ) to zwykłe korony typu K są optymalnym wyborem szkła np. i najpowszechniejsze szkło borokrzemowe K8 , które w każdym katalogu występuje pod własną nazwą (na przykład BK7 w katalogu Schott).

Ponieważ używany jest tylko jeden materiał optyczny, dystorsji chromatycznej nie da się skorygować - wielkość widma wtórnego zależy tylko od dyspersji szkła.

Nawiasem mówiąc, wynika z tego, że „monokl z Helios" to bardzo wątpliwa soczewka: przednia soczewka obiektywów Heliosa (i wielu innych radzieckich obiektywów) jest wykonana ze szkła TK16, które choć ma dość wysoki współczynnik załamania światła (~1.62), ma też zbyt dużą dyspersję.

Promienie krzywizny mają najsilniejszy wpływ na równowagę zniekształceń monochromatycznych. Ilość parametrów dla jednego obiektywu to za mało, aby poradzić sobie ze wszystkimi wadami jednocześnie. Dlatego możliwe jest osiągnięcie wystarczającej korekcji tylko jednej z pięciu wad Seidela (aberracja sferyczna, koma, astygmatyzm, krzywizna pola, dystorsja), podczas gdy na resztę może mieć wpływ tylko apertura. Należy zauważyć, że krzywizny pola nie można zasadniczo skorygować w soczewkach składających się wyłącznie z soczewek dodatnich.

Jeśli chcesz otrzymać najprostszy teleskop jednoobiektywowy, to parametrem do zminimalizowania będzie aberracja sferyczna, która wpływa na jakość obrazu przy małych kątach widzenia (w przypadku teleskopów jest to zwykle <<5°). Warunek minimalnej aberracji sferycznej spełniają soczewki o kształcie w przybliżeniu płasko-wypukłym (dla n~1.5-1.7) lub menisku (dla n>1.7).

Jednak w fotografii częściej stosuje się obiektywy o dużym polu widzenia (20–80°). Dlatego dużo ważniejsze jest zwracanie uwagi na aberracje terenowe (koma, astygmatyzm). Aby je skorygować, soczewce należy nadać kształt menisku. Staje się jasne, że także tutaj „monokl z Heliosa” jest w locie.

Aby skorygować komę, stosuje się również zmianę położenia przysłony aperturowej, która zadecyduje, przez którą część obiektywu będą przechodzić ukośne wiązki światła - znajdujące się daleko od osi lub blisko niej. Co ciekawe, to właśnie układ przysłony przedobiektywowej daje najlepszą jakość obrazu w przypadku „monokla”. Mimo to większość produkowanych jednoobiektywowych obiektywów fotograficznych miała aperturę za obiektywem, zarówno ze względów estetycznych, jak i niezawodności.

Grubość obiektywu raczej słabo wpływa na jakość obrazu, dlatego jest wybierana ze względów praktycznych. Od góry grubość jest ograniczona masą soczewki i dopuszczalnym zużyciem szkła, a od dołu grubością krawędzi (powinna być większa niż 0.7-1.5 mm, w zależności od średnicy soczewki i poziomu technologicznego) produkcji).

Obliczyłem w ANSYS Zemax 13 obiektyw z jednego obiektywu (szkło K8) o ogniskowej 75 mm, otworze względnym F/8 i polu widzenia 30° (obliczenia dla oprawki 36×24 mm) .

Obiektyw pod względem jakości optycznej na F/8 nie osiąga nawet czegoś takiego Trójka 78/2.8 szeroko otwarte przy F/2.8 z powodu słabej korekcji aberracji sferycznej nawet przy tym otworze względnym. Obiektyw, który wyliczyłem, ma dobrze zrównoważony astygmatyzm i komę, dystorsja wynosi około -1% (niezauważalna „beczka”) - ale to tylko 30°.

Przy próbie zwiększenia otworu względnego „monokla” korekcja aberracji sferycznej gwałtownie się pogorszy, narasta astygmatyzm, niszcząc ostrość na brzegach kadru - dlatego trudno fotografować takim obiektywem, nawet specjalnie obliczone, przy aperturach powyżej F/5.6.

Jeśli spróbujesz zwiększyć kąt pola widzenia, to problem zbalansowania astygmatyzmu i komy sprawi, że obiektyw będzie się jeszcze bardziej wyginał, pogarszając korekcję aberracji sferycznej. Przysłona będzie musiała być dokręcona do f/16 i dalej, by uzyskać mniej więcej przyzwoitą jakość pod kątem 60°. W tym przypadku zniekształcenie może przekroczyć dziesięć procent, co już jest bardzo, bardzo zauważalne. W XIX wieku takie obiektywy nazywano czasem „obiektywami krajobrazowymi” i miały bardzo, bardzo mały otwór względny - nie można było nimi fotografować niczego poza statycznymi krajobrazami.

W jaki sposób przekształcenie „monokla” w „peryskop” pomaga poprawić jakość obrazu? Rozważmy przypadek całkowicie symetrycznego obiektywu z dwiema identycznymi soczewkami.

Należy zrozumieć, że dodanie drugiego obiektywu nie rozwiązuje problemu aberracji chromatycznej. Aby skorygować chromatyzm należałoby dodać soczewkę ujemną, a nie dodatnią i wykonaną ze szkła o większej dyspersji - a to doprowadziłoby nas do achromatu (soczewka krajobrazowa Chevaliera), który ma te same wady w postaci pola aberracje jako monokl.

Kluczową przewagą „peryskopu” nad „monoklem” i achromatem Chevaliera jest symetria konstrukcji obiektywu. Symetria umożliwia radykalną poprawę korekcji wad pola - komy i astygmatyzmu. Krzywizny pola nadal nie da się skorygować ze względu na brak składowych ujemnych w układzie.

Obliczyłem symetryczny „peryskop” typu Glavuchtekhprom o parametrach 75 mm F / 5.6 30° przy użyciu szkła K8.

Jak widać, przy dwukrotnie większym otworze względnym obiektywu osiągi okazały się generalnie wyższe niż u „monokla”. Koma w obiektywie nie jest całkowicie skorygowana, co widać po asymetrii plamek - faktem jest, że całkowicie symetryczny układ może być wolny od komy tylko wtedy, gdy pracuje w skali 1:1.

Jeśli porzuci się całkowitą symetrię, „portretowy” „peryskop” można znacznie poprawić: możliwa staje się całkowita korekcja śpiączki. Jednocześnie obiektyw już trochę traci na uroku (i możliwościach produkcyjnych), przestając być tylko „podwójnym monoklem”. A odrzucenie symetrii prowadzi do wzrostu zniekształceń. Z tego powodu historycznie pierwsze ultraszerokokątne (>110°) soczewki Goerz Hypergon były idealnie symetrycznymi peryskopami składającymi się z dwóch prawie półkulistych soczewek.

Asymetryczna wersja „peryskopu” jest bardzo podobna w kształcie plamek do soczewki Petzvala i jest zasadniczo jej nieachromatyczną wersją z niedostosowaną aberracją sferyczną. Mniej lub bardziej pełna korekcja chromatyzmu przy zachowaniu niedoskorygowanej aberracji sferycznej poprzez wymianę jednej z soczewek na achromatyczny dublet prowadzi do miękkiej soczewki o nazwie „Verito”.

Tak więc nawet w całkowicie symetrycznym przypadku „Peryskop” ma znaczną przewagę nad monoklem w roboczym otworze względnym i może być używany przy F / 3.5-F / 5.6, co zaobserwowano w praktyce podczas strzelania w Glavuchtekhprom. Do użytku z nowoczesnymi aparatami „peryskop” jest znacznie bardziej odpowiednim obiektywem niż „monokl”: za pomocą „peryskopu” można osiągnąć pożądane efekty, takie jak „blask” konturów lub „zamglenie” przy minimalnej obecności niepożądanych typów twardego rozmycia krawędzi obrazu i niemożności uzyskania ostrych obrazów pozaosiowych. Dość wysoko jasność „peryskop” umożliwia efektywne wykorzystanie go w każdych warunkach oświetleniowych.

Wszystkie recenzje obiektywów do projekcji i filmowania:

1. RO3-3M 2/50
2. RO2-2M 75/2
3. LOMO RO501-1 F=100 1:2
4. RO 500-1 F9 SM. 1:2 godz
5. LOMO RO500-1 F=90 1:2
6. LENKINAP RO500-1 F=9cm 1:2 P
7. LOMO RO506-1 F=80 1:2
8. ЛЭТИ-60/60М F=92 1:2
9. 2/92
10. F=92 1:2
11. 16KP-1,4/65
12. 35KP-1,8/65
13. 35KP-1,8/70
14. 35KP-1,8/75
15. 35KP-1,8/85
16. 35KP-1.8/100
17. 35KP-1.8/120
18. 35KP-1,8/120 (z membraną)
19. LOMO P-5 F=90 1:2
20. LOMO P-5 F=100 1:2
21. LENKINAP OKS1A-75-1 F=75 1:2 P
22. LOMO OKS1-22-1 F=22 1:2.8
23. ЛОМО ОКС1-40-1 40/2.5
24. LOMO OKS1-300-1 F=300 1:3.5
25. LOMO OKS11-35-1 F=35 1:2
26. LOMO W-53 F=75 1:2
27. LOMO W-54 F=85 1:2
28. LOMO OKP4-80-1 F=80 1:1,8
29. LOMO OKP8-90-1 F=90 1:2
30. ОКП-6-70-1 F=70 1:1,8
31. Tair-41 50/2
32. KO-120 1:2,1 120mm
33. KO-90 1:1,9 F=9cm
34. KO-120M 1:1.8 F=120mm
35. KO-120M 120/1.8 z membraną i helikoidą
36. KO-120 1:2.1 F=12cm
37. GOZ „KO-140” 1:2,2 F–14cm
38. Vega-9 2,1/50
39. MP RSFSR GLAVOCHTEKHPROM ROŚLINA №6 ★ F=7.7cm ★
40. MSO Ukraiński SSR UTOG UPP-1 ★ CHARKOW ★ F-7 SM ★
41. Schneider Super Cinelux 70/2
42. Meopta Meostigmat 90/2
43. Meopta Meostigmat 100/1.7
44. Projekcja aplanatów: „Petzvali” i „Richter”

Nazwy soczewek odpowiadają ich dokładnej pisowni na korpusie.

odkrycia

„Fotografuję w MP RSFSR GLAVUCHTEKHPROM PLANT #6 ★ F=7.7cm ★!” – brzmi fajnie, bo ten obiektyw to znakomity klasyczny peryskop symetryczny, którego praktyczność i bezpretensjonalność do warunków produkcji pozwalała kiedyś wyposażyć szkoły w lunety. Surowa konstrukcja obiektywu nie jest dziś przeszkodą: nawet przy adaptacji wielu lepszych produkowane soczewki czasami trzeba zrobić ciało od podstaw. Przeprojektowany obiektyw pokazuje naprawdę niezwykły i ciekawy obraz i pozostawia daleko w tyle rzemiosło Heliosa wykonane przez różnych „mistrzów”. Miłośnikom miękkiej optyki śmiało polecam „peryskop”!

Znajdziesz więcej recenzji od czytelników Radozhiva tutaj.